· Οι καθαυτό αποφάσεις του Eurogroup αποδεικνύουν περίτρανα την αποτυχία και του δεύτερου προγράμματος μόλις 8 μήνες μετά την ενεργοποίησή του. Θα αναλάβει κάποιος την πολιτική ευθύνη για την αποτυχία αυτή;
Κανείς ωστόσο δεν φαίνεται να αισθάνεται υποχρεωμένος να απολογηθεί για την αποτυχία αυτή. Αντ’ αυτού, με περισσή θρασύτητα, όσοι στήριξαν πολιτικά εκείνο το πρόγραμμα (πχ Βενιζέλος – Σαμαράς) ασκούν σήμερα κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ που (όπως και με τον πρώτο πρόγραμμα) είχε προειδοποιήσει έγκαιρα την ελληνική κοινωνία για την σίγουρη αποτυχία του, και δυστυχώς επιβεβαιώθηκε.
· Προϋπόθεση όσων αποφασίστηκαν στο Eurogroup είναι η συνέχιση της λιτότητας, που είναι αποδεδειγμένα καταστροφική τόσο για την Ελλάδα όσο και για την υπόλοιπη Ευρωζώνη.
Βασική προϋπόθεση της απόφασης του Eurogroup είναι η συνέχιση της πολιτικής της λιτότητας. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι όλα τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, όχι μόνο δεν υπάρχει περίπτωση να βελτιωθούν αλλά απεναντίας θα επιδεινωθούν ραγδαία και επικίνδυνα. Διότι η απόφαση του Eurogroup όχι μόνο δεν οδηγεί σε αλλαγή της καταστροφικής πολιτικής των μνημονίων, αλλά αντιθέτως επιβάλλει την επιθετικότερη εφαρμογή της. Τις επιπτώσεις της πολιτικής αυτής τις βιώνει ήδη η ελληνική κοινωνία: λιτότητα, ύφεση, ανεργία, εκτεταμένη φτώχια, εργασιακές σχέσεις γαλέρας, κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους και ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας.
Συνεχίζεται δηλαδή μια αποδεδειγμένα καταστροφική πολιτική. Στα αλλεπάλληλα Eurogroup η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε αδιαμαρτύρητα και αναξιοπρεπώς όλες τις επιπλέον απαιτήσεις των δανειστών. Παρακολούθησε επίσης με ένοχη σιωπή τη διαπραγμάτευση μεταξύ ΔΝΤ και Γερμανικής Κυβέρνησης για τον τρόπο διευθέτησης της αποτυχίας και του δεύτερου μνημονίου. Διαπραγμάτευση, όμως, που είχε στόχο, παρά την αποτυχία της, να συνεχιστεί ακριβώς η ίδια πολιτική λιτότητας και ύφεσης. Με έμφαση επισημαίνουμε ότι η πολιτική αυτή δεν είναι καταστροφική μόνο για την Ελληνική κοινωνία και οικονομία αλλά και για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, όπου κι εκεί η ύφεση βαθαίνει, η κρίση χρέους συνεχώς επιδεινώνεται και η δημοκρατία συρρικνώνεται.
· Η προεκλογική «επαναδιαπραγμάτευση» και «απαγκίστρωση» από τον μνημόνιο έγιναν πολυετή παράταση και επιθετικότερη εφαρμογή του, και μάλιστα υπό όρους αναξιοπρεπούς εποπτείας και ολοένα βαθύτερης αντιδημοκρατικής εκτροπής
Πέντε μήνες μετά τις τελευταίες εκλογές, η «επαναδιαπραγμάτευση» και «απαγκίστρωση» του μνημονίου, για τις οποίες ψηφίστηκαν τα κόμματα της συγκυβέρνησης, έγιναν παράταση και επιθετικότερη εφαρμογή του μνημονίου, αρχικά μέχρι το 2016, και κατόπιν όσο χρειαστεί. Η επιμήκυνση (που θα απάλυνε υποτίθεται το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής και θα συγκρατούσε την ύφεση) γίνεται με τέτοιον τρόπο ώστε σχεδόν όλα τα αντικοινωνικά μέτρα που προέβλεπε το δεύτερο μνημόνιο λαμβάνονται μέσα στο 2013, προστίθενται άλλα τόσα δις περικοπών και φόρων μέχρι το 2016, και καθώς ούτε αυτά αρκούν επιβάλλεται ρήτρα αυτόματης επιβολής νέων μέτρων. Έτσι, στα πέντε χρόνια ύφεσης μέχρι και το 2012, προστίθενται τουλάχιστον 2 επιπλέον χρόνια, βαθειάς ύφεσης το 2013 και 2014. Δηλαδή, συνεχίζεται επιθετικότερα η ίδια πολιτική που δημιούργησε 1,5 εκατ. ανέργους, 800.000 νοικοκυριά χωρίς καθόλου εισόδημα, εκατοντάδες χιλιάδες λουκέτα και απελπισμένους δανειολήπτες, χιλιάδες άστεγους, σχεδόν καθημερινές αυτοκτονίες. Συνεχίζεται μια πολιτική που οδηγεί σε κατάρρευση τη δημόσια παιδεία, την υγεία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους δήμους. Συνεχίζεται μια τόσο αντικοινωνική πολιτική που για να επιβληθεί χρειάζεται να παραβιαστεί το σύνταγμα, να καταργηθεί η βουλή με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και άλλα μέσα, να εξαπολυθεί χημικός πόλεμος και άγρια καταστολή σε όσους αντιστέκονται και να χρησιμοποιηθεί ακόμη και το φαρμάκι του νεοναζισμού. Παράλληλα η χρηματοοικονομική διαχείριση των πόρων της Ελλάδας έχει περάσει στην αυστηρή εποπτεία των δανειστών, εξολοκλήρου και αναξιοπρεπώς.
· Το δημόσιο χρέος της Ελλάδας επιδεινώνεται, διότι συνεχίζεται η ύφεση και τα μέτρα που αποφασίστηκαν είναι ασπιρίνες. Επίσης, η δέσμευση υπέρ του χρέους επιπλέον δημόσιων πόρων (που θα μπορούσαν να κατευθυνθούν στη χρηματοδότηση αναπτυξιακών παρεμβάσεων και την αποκατάσταση του κοινωνικού κράτους) θα παρατείνουν την ύφεση, διατηρώντας την καταστροφή και επιδεινώνοντας εκ νέου την εξυπηρεσιμότητα του χρέους.
Με δεδομένη την πολιτική άγριας λιτότητας και βαθειάς ύφεσης, το δημόσιο χρέος, όχι μόνο δεν καθίσταται βιώσιμο (πράγμα το οποίο άλλωστε παραδέχεται ακόμη και απόφαση του Eurogroup, καθώς ρητά αναφέρεται σε μελλοντικές διευθετήσεις), αλλά απεναντίας επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο. Διότι αυτό που καθιστά το χρέος μη βιώσιμο είναι κυρίως η βαθειά ύφεση που επιφέρει η λιτότητα. Επομένως, η εξυπηρεσιμότητα του χρέους θα επιδεινωθεί εξαιτίας των υφεσιακών μέτρων που ψηφίστηκαν τον Νοέμβριο, εξαιτίας των νέων μέτρων που θα επιβάλλονται συνεχώς με βάση τη συναφή ρήτρα και τα οποία θα διατηρούν βαθιά την ύφεση, αυξάνοντας τα λουκέτα, την ανεργία και την φτώχια.
Θα συμβεί δηλαδή ό,τι ακριβώς συνέβη και κατά το πρόσφατο μνημονιακό παρελθόν. Με ακόμη χειρότερους όρους όμως καθώς, το νέο κούρεμα (αυτό είναι η επαναγορά ομολόγων με δεδομένη τιμή στο 1/3 της ονομαστικής) που αποφασίστηκε στο Eurogroup (και από το οποίο εξαρτάται η συνέχιση της χρηματοδότησης από το ΔΝΤ) ακόμη κι αν «πετύχει», πράγμα εξαιρετικά αβέβαιο δεδομένου του αγγλικού δικαίου που διέπει τα ομόλογα μετά το τελευταίο PSI, θα προσθέσει νέες ανάγκες πραγματικές (όπως διακρίνονται από τις λογιστικές) για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενώ, αν αφορά και τα ασφαλιστικά ταμεία θα επιταχύνει την ήδη συντελούμενη καταστροφή τους.
Επίσης, επισημαίνουμε την εξής αναφορά στην απόφαση του Eurogroup «H Eλλάδα θα μεταφέρει στον λογαριασμό αυτό [για την εξυπηρέτηση του χρέους] όλα τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις, τα επιδιωκόμενα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς και 30% του πλεονάζοντος πρωτογενούς πλεονάσματος [το πλεόνασμα που θα πετύχει πάνω από τους στόχους που έχουν τεθεί στο πρόγραμμα], για την τήρηση της εξυπηρέτησης του χρέους σε τριμηνιαία βάση.» Εδώ βλέπουμε ότι επιβεβαιώνεται η απόφαση που είχε ληφθεί στο δεύτερο μνημόνιο, ότι δηλαδή η δημόσια περιουσία αντί να αξιοποιηθεί ως αναπτυξιακό εργαλείο και πηγή σταθερών δημοσίων εισόδων (που μεταξύ άλλων θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν το χρέος) οδηγείται κατά οικονομικά απαράδεκτο και πολιτικά αναξιοπρεπή τρόπο σε ξεπούλημα υπέρ των δανειστών. Επιπλέον, και τούτο είναι νέο απαράδεκτο στοιχείο του προγράμματος, το σύνολο του πρωτογενούς πλεονάσματος (δηλαδή του 4,5% του ΑΕΠ) που προβλέπει το πρόγραμμα θα κατευθύνεται εξολοκλήρου στους δανειστές, αντί στην αποκατάσταση του διαλυμένου κοινωνικού κράτους και τη δημόσια χρηματοδότηση της ανάπτυξης. Το ίδιο θα συμβαίνει και με το 30% του όποιου πλεονάσματος πέραν του 4,5%. Αυτό σημαίνει ότι για όσο χρόνο η Ελλάδα θα συνεχίζει με το υπέρογκο χρέος (δηλαδή επί δεκαετίες), ακόμη κι αν πετύχει πρωτογενής πλεονάσματα, θα στερείται τους πόρους (διότι θα κατευθύνονται στο χρέος) για να χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση της οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής που δημιούργησαν τα αλλεπάλληλα μνημόνια. Καμία βελτίωση δηλαδή στο διαλυμένο κοινωνικό κράτος. Καμία βελτίωση στη δυνατότητα δημόσιας χρηματοδότησης της ανάπτυξης.
· Η συγκυβέρνηση θριαμβολογεί πάνω στα συντρίμμια που δημιουργεί η πολιτική της.
Παρά τα συντρίμμια που δημιουργεί η πολιτική που ακολουθεί, παρά την επιδείνωση όλων των κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων που θα επιφέρει η επιθετικότερη συνέχιση της πολιτικής αυτής, η συγκυβέρνηση θριαμβολογεί για τις αποφάσεις του Eurogroup. Αντί να απολογούνται για την εκ νέου απόδειξη της αποτυχίας της πολιτικής τους (την αποτυχία και του δεύτερου προγράμματος, όπως και του πρώτου), θριαμβολογούν πάνω στα ερείπια που δημιουργεί η πολιτική αυτή. Είναι προφανές ότι έχουν χάσει κάθε επαφή με τις πραγματικότητες της καθημαγμένης ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Τα περί «νέας ημέρας», το ότι τέθηκαν οι βάσεις για την ανάκαμψη και τη βιώσιμοτητα του χρέους που λένε οι συγκυβερνούντες έχουν τόση δόση αλήθειας όσοι είχαν και οι προεκλογικές τους εξαγγελίες για επανδιαπραγμάτευση και απαγκίστρωση του μνημονίου. Η θέση της Ελλάδας στην ευρωζώνη αποσταθεροποιείται ακόμη περισσότερο αφού συνεχίζεται η πολιτική που οδήγησε στην αποσταθεροποίηση αυτή, ενώ το ίδιο συμβαίνει για ολόκληρη την ευρωζώνη. Αποτελεί άγρια μορφή λαϊκισμού ο ισχυρισμός της συγκυβέρνησης ότι είναι δυνατόν αν δώσει λύση στα κατεπείγοντα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα η επιθετικότερη εφαρμογή της πολιτικής που τα δημιούργησε.
Υπογραμμίζουμε τη θλιβερή στάση της ηγεσίας της ΔΗΜΑΡ που επιχαίρει για τη συνέχιση μιας πολιτικής που αποδεδειγμένα πλέον καταστρέφει την Ελλάδα και αποσταθεροποιεί παραπέρα την Ευρωζώνη. Επισημαίνουμε την απόλυτη αναξιοπιστίας της, όταν μιλά για «δίχτυ κοινωνικής προστασίας» τη στιγμή που έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης για να εφαρμοστεί μια πολιτική για τα εργασιακά που εξαθλιώνει τους εργαζόμενους, πτυχές της οποίας ούτε η ίδια τόλμησε να ψηφίσει. Μιλά για «δίχτυ κοινωνικής προστασίας» τη στιγμή που έχει μόλις ψηφίσει την περικοπή των δώρων και του επιδόματος αδείας ακόμη και για τους ελάχιστους μισθούς και συντάξεις ακόμη και για ανάπηρους, όταν η συγκυβέρνηση ετοιμάζεται να στείλει νέα χαράτσια στους οικογενειάρχες με παιδία εξαιτίας της κατάργησης της συναφούς φοροαπαλλαγής. Το θράσος (πρέπει να) έχει όρια.
Η συγκυβέρνηση και τα κόμματα που την απαρτίζουν, πολύ γρήγορα θα ακολουθήσουν την τύχη των προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων: κατάρρευση και απαξίωση. Όσο πιο γρήγορα γίνει αυτό, τόσο το καλύτερο για την ελληνική κοινωνία και οικονομία.
· Οι εξελίξεις καθιστούν ολοένα καθαρότερο το γεγονός ότι σήμερα η μοναδική πραγματικά αξιόπιστη πολιτική και προγραμματική πρόταση είναι η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ.
Επιτροπή Πολιτικού Σχεδιασμού ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
Ομάδα Τεκμηρίωσης