Η ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΜΠΙΤΑΚΗ

Ένα νέο εμπόριο των τροφίμων και ένα νέο σύστημα στήριξης της αγροτικής παραγωγής, επιβάλλεται να καθιερωθούν, αν θέλουμε πραγματικά να δούμε ξανά την αγροτική οικονομία να αναπτύσσεται, αν θέλουμε να αποφύγουμε μια νέα κρίση στα τρόφιμα. Η εικοσάχρονη ανεξέλεγκτη δράση των δυνάμεων της αγοράς και στον ευαίσθητο τομέα της αγροτικής οικονομίας, οδήγησε στη συγκέντρωση του λιανικού εμπορίου των τροφίμων, σε μια χούφτα μεταποιητικών βιομηχανιών και σε μια άλλη χούφτα αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Αυτές οι χούφτες ορίζουν τις καταναλωτικές συνήθειες, προσδιορίζουν τη δαπάνη που θα καταβάλει ο καταναλωτής, εισπράττουν το 70% αυτής της δαπάνης και αποδίδουν μόνο το 30% στους συντελεστές της παραγωγής. Από την άλλη μια άλλη χούφτα βιομηχανιών εφοδίων διαμορφώνει αναλόγως και ανεβάζει ανεξέλεγκτα το κόστος των αγροτικών προϊόντων. Πρόκειται για τις δύο όψεις της κυρίαρχης αντίθεσης που από τη μια έχει παραγωγούς και καταναλωτές και από την άλλη αυτές τις χούφτες των επιχειρήσεων με τη βουλιμία των golden boys.

Πρόκειται για την ίδια αντίθεση που υπήρχε πάντα. Μόνο που τώρα έλαβε παγκόσμιες διατάσεις. Πρόκειται για την ίδια αντίθεση που υπήρχε και στα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Μόνο που τότε οι κυβερνήσεις των κρατών ή και υπερεθνικών οργανισμών όπως η ΕΟΚ, έθεσαν σε εφαρμογή ένα σύστημα προστατευτισμού (ΚΑΠ) που εξομάλυνε τις επιπτώσεις της αγοράς. Σήμερα όμως ούτε υπάρχει παγκόσμια κυβέρνηση για να απαντήσει αναλόγως σ’ αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα, ούτε όμως και η σχετική πολιτική βούληση στο βαθμό που κυριαρχεί ο νεοφιλελευθερισμός και συνεχίζεται η επικράτηση του φετιχισμού της αγοράς και του χρήματος.

Η αριστερά μπροστά σ’ αυτή τη διαπίστωση και έχοντας την ευθύνη της δραστήριας αλλά και αποφασιστικής συμμετοχής της στη βελτίωση των όρων διαβίωσης όλης της κοινωνίας, δεν δικαιούται να εξαντλεί τη δράση της στην απλή καταγγελία της λογικής των golden boys, ούτε να παραπέμπει τη λύση των προβλημάτων στην απίθανη προοπτική ενός απροσδιόριστου προς το παρόν σοσιαλισμού. Η αριστερά οφείλει να δώσει την απάντησή της τώρα. Η απάντηση αυτή βρίσκεται στην άμεση σύνδεση παραγωγών και καταναλωτών, η οποία μπορεί να υπάρξει υπό τις παρούσες – έστω καπιταλιστικές – πραγματικότητες. Στη διασύνδεση δηλαδή των παραγωγών μεταξύ τους, αλλά και μεταξύ αυτών και των καταναλωτών με δίκτυα ικανά να μεταφέρουν τα προϊόντα από τους μεν στους δε και τα χρήματα αντίστροφα. Είναι η άμεση σύνδεση που μειώνει την επίδραση των μεσαζόντων που κρατούν την ψαλίδα των τιμών ανοιχτή και μεγάλη. Η εφαρμογή αυτού του μοντέλου άμεσης σύνδεσης εξαρτάται πριν απ’ όλα από τη θέληση των παραγωγών και των καταναλωτών, υπηρετείται από τη σύγχρονη τεχνολογία και μπορεί να υποστηριχθεί από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης εκατέρωθεν. Η επιτυχία του μοντέλου μπορεί να έρθει γρήγορα αν και η κυβέρνηση προσαρμόσει όλα τα προγράμματα και εργαλεία πολιτικής που διαθέτει στην εξυπηρέτηση, εδραίωση και ανάπτυξη αυτού του μοντέλου. Αυτή η πρόταση της αριστεράς περιέχει τη πίεση προς τη κυβέρνηση, τις προτάσεις ή και πρωτοβουλίες στους ΟΤΑ και την αποτελεσματική παρέμβαση στα κινήματα παραγωγών και καταναλωτών.